Ба номи Худои бахшояндаи меҳрубон!
1. Ситоиш аз они Худовандест, ки осмонҳову заминро биёфарид ва торикиҳову рӯшноиро падидор кард, бо ин ҳама кофирон бо Парвардигори хеш дигареро баробар медоранд.
2.ӯст, ки шуморо аз гил биёфарид ва умре муқаррар кард: муддате дар назди ӯ муайян. Бо ин ҳама шубҳа меварзед?.
3. Дар осмонҳову замин ӯст, ки Худованд аст. Ниҳону ошкоратонро медонад ва аз кирдоратон огоҳ аст.
4. Ва ҳеҷ ояте аз оёти Парвардигорашон барояшон нозил нашуд, ҷуз он ки аз он рӯйгардон шуданд!
5.Чун сухани ҳақ бар онҳо арза шуд, дурӯғаш шумориданд. Пас ба зудӣ хабари чизҳое, ки ба масхара мегирифтанд, ба онҳо хоҳад расид.
6. Оё надидаанд, ки пеш аз онҳо чӣ мардумеро ҳалок кардаем? Мардуме, ки дар замин қудраташон дода будем, он чунон қудрате, ки ба шумо надодаем. Ва барояшон аз осмон боронҳои пай дар пай фиристодем ва рӯдҳо аз зери пояшон равон сохтем. Он гоҳ ба ҷазои гуноҳашон ҳалокашон кардем ва пас аз онҳо мардуме дигар падид овардем.
7. Ҳатто агар китобе навишта бар рӯи коғаз бар ту нозил мекардем ва онро бо дасти хеш ламс мекарданд, боз ҳам он кофирон мегуфтанд, ки ин ҷуз ҷодуи ошкоро нест.
8. Ва гуфтанд: «Чаро фариштае бар ӯ нозил нашудааст?» Агар фариштае мефиристодем, ки кор ба поён мерасид, ба онҳо ҳеҷ мӯҳлате дода намешуд.
9. Ва агар он паёмбарро аз миёни фариштагон интихоб мекардем, боз ҳам ӯро ба сурати марде мефиристодем ва ин омезишу иштибоҳ, ки падид оварданд, бар ҷой мениҳодем.
10. Паёмбаронеро ҳам, ки пеш аз ту буданд, масхара мекарданд. Пас масхаракунандагонро азобе, ки ба масхараашон мегирифтанд, фурӯ гирифт.
11. Бигӯ: «Дар рӯи замин бигардед ва бингаред, ки поёни кори такзибкунандагон чӣ гуна будааст».
12. Бигӯ: «Аз они кист он чӣ дар осмонҳову замин аст?» Бигӯ: «Аз они Худост! Бахшоишро бар худ муқаррар дошта, ҳамаи шуморо дар рӯзи қиёмат, ки дар он шубҳае нест, гирд меоварад. Онон, ки ба зиёни хеш кор кардаанд, имон намеоваранд.
13. Аз они ӯст ҳар чӣ дар шабу рӯз ҷой дорад ва ӯст шунавову доно!»
14. Бигӯ: «Оё ҷуз Худо дигареро дӯст гирам, ӯ ки офаринандаи осмонҳову замин аст ва мехӯронад ва ӯро ба таъом ниёз нест?» Бигӯ: «Ҳар ойна ман маъмур шудаам, ки нахустин касе бошам, ки таслими амри Худо шуда бошад. Пас аз мушрикон мабош!»
15. Бигӯ: «Аз азоби он рӯзи бузург метарсам, агар аз Парвардигорам фармон набарам!»
16. Дар он рӯз азобро аз ҳар кӣ бигардонанд, мавриди раҳмати Худо воқеъ шудааст ва ин комёбии ошкорест!
17. Агар Худо ба ту ранҷе бирасонад, ҳеҷ кас ҷуз ӯ дафъаш натавонад кард ва агар ба ту хайре бирасонад, бар ҳар коре тавоност!
18. Ва ӯст ғолибе болотар аз ҳамаи бандагони хеш ва донову огоҳ аст!
19. Бигӯ: «Чи чиз бузургтару бартар аст дар боби шаҳодат?» Бигӯ: «Худо миёни ману шумо гувоҳ аст ва ин Қуръон бар ман ваҳй шудааст, то шуморо ва ҳар касро, ки ба ӯ бирасад, бим диҳам. Оё шаҳодат медиҳед, ки бо Аллоҳ худоёни дигаре ҳам ҳастанд?» Бигӯ: «Ман шаҳодат намедиҳам». Бигӯ: «Ҷуз ин нест, ки ӯ худоест якто ва аз он чӣ бо ӯ шарик месозед, безорам!»
20. Аҳли Китоб ӯро2 чунон мешиносанд, ки фарзандони худро, инҳо, ки ба худ зиён мерасонанд, имон намеоваранд.
21. Чӣ касест ситамкортар аз он, ки ба Худо дурӯғ мебандад ё оёти ӯро дурӯғ мепиндорад? Ҳар ойна ситамкоронро растагорӣ нест!
22. Рӯзе ҳамаро гирд оварем, сипас ба онҳо, ки ширк овардаанд, бигӯем: «Он касон, ки мепиндоштед, ки шарикони Худоянд, акнун куҷоянд?»
23. Узре, ки меоваранд, ҷуз ин нест, ки мегӯянд: «Савганд ба Худо, Парвардигори мо, ки мо мушрик набудем!»
24. Бингар, ки чӣ гуна бар худ дурӯғ бастанд ва он дурӯғҳо, ки сохта буданд, ночиз гардид.
25. Баъзе аз онҳо ба сухани ту гӯш медиҳанд, вале Мо бар дилҳояшон пардаҳо афкандаем, то онро дарнаёбанд ва гӯшҳояшонро вазнин (ношунаво) кардаем. Ва ҳар мӯъҷизаеро, ки бингаранд, ба он имон намеоваранд. Ва чун назди ту оянд, бо ту ба муҷодала пардозанд. Кофирон мегӯянд, ки онҳо чизе ҷуз афсонаҳои пешиниён нест.
26. Инҳо мардумро аз паёмбар бозмедоранд ва худ аз ӯ канора меҷӯянд ва ҳол он, ки намедонанд, ки танҳо хештанро ба ҳалокат мерасонанд.
27. Агар онҳоро дар он рӯз, ки дар баробари оташ нигоҳашон доштаанд, бингарӣ, мегӯянд: «Эй кош, моро бозгардонанд, то оёти Парвардигорамонро дурӯғ нашуморем ва аз мӯъминон бошем!»
28. На, он чиро, ки аз ин пеш пӯшида медоштанд, акнун бар онҳо ошкор шуда, агар онҳоро ба дунё бозгардонанд, боз ҳам ба ҳамон корҳо, ки манъашон карда буданд, бозмегарданд, инҳо дурӯғгӯёнанд.
29. Ва гуфтанд: «Ҷуз ин зиндагии дунявии мо ҳеҷ нест ва мо дигар бор зинда нахоҳем шуд»3.
30. Ва агар бубинӣ он ҳангомро, ки дар баробари Парвардигорашон истодаанд, Худо мегӯяд: «Оё ин ҳақ нест?» Гӯянд: «Оре, савганд ба Парвардигорамон!» Гӯяд: «Ба сабаби куфре, ки меварзидед азобро бичашед !»
31. Зиён карданд онҳое, ки дидор бо Худоро дурӯғ пиндоштанд. Ва чун қиёмат ба ногаҳон фаро расад, гӯянд: «Эй ҳасрато, бар мо ба хотири тақсире, ки кардем». Инҳо бори гуноҳонашонро бар пушт мекашанд. Ҳон, чӣ бад бореро бар дӯш мекашанд!
32. Ва зиндагии дунё чизе ҷуз бозичаву лаҳв нест ва парҳезгоронро сарои охират беҳтар аст. Оё ба ақл дарнамеёбед?
33. Медонем, ки суханашон туро андӯҳгин месозад, вале инҳо танҳо туро такзиб намекунанд, балки ин ситамкорон сухани Худоро инкор мекунанд!
34. Паёмбаронеро ҳам, ки пеш аз ту буданд, дурӯғгӯ шумориданд, вале онҳо бар он такзибу озор сабр карданд, то ёрии мо фаро расидашон. Ва суханони Худоро4 тағйирдиҳандае нест. Ва ҳар ойна порае аз ахбори паёмбарон бар ту нозил шудааст.
35. Агар эъроз кардани онҳо бар ту гарон аст, хоҳӣ нақбе дар замин биҷӯй ё нардбоне бар осмон бинеҳ, то мӯъҷизае бар онҳо биёварӣ. Агар Худо бихоҳад, ҳамаро ба роҳи рост барад. Пас аз нодонон мабош.
36. Ҳар ойна танҳо онон, ки мефаҳманд, мепазиранд. Ва мурдагонро Худо зинда мекунад ва сипас ҳама ба назди ӯ бозгардонда мешаванд.
37. Ва гуфтанд: «Чаро мӯъҷизае аз Парвардигораш бар ӯ нозил нашуда?» Бигӯ: «Худо қодир аст, ки мӯъҷизае фурӯ фиристад. Вале бештаринашон намедонанд!»
38. Ҳеҷ ҷунбандае дар рӯи замин нест ва ҳеҷ паррандае бо болҳои худ дар ҳаво намепарад, магар он ки чун шумо умматҳое ҳастанд. Мо дар ин китоб ҳеҷ чизеро фурӯгузор накардаем. Ва сипас ҳамаро дар назди Парвардигорашон гирд меоваранд.
39. Онон, ки оёти моро дурӯғ шумориданд, каронанду гунгонанд ва дар торикиҳоянд. Худо ҳар киро хоҳад, гумроҳ кунад ва ҳар киро хоҳад, ба роҳи рост гардонад.
40. Бигӯ: «Чӣ мебинед, ки агар бар шумо азоби Худо фурӯд ояд ё қиёмат даррасад, агар рост мегӯед, боз ҳам ҷуз Худоро мехонед?»
41. На, танҳо ӯро мехонед ва агар бихоҳад он ранҷеро, ки Худоро ба хотири он мехонед, аз миён мебарад ва шумо шарикеро, ки барои ӯ сохтаед, аз ёд мебаред.
42. Ҳар ойна бар умматҳое, ки пеш аз ту буданд, паёмбароне фиристодем ва ононро ба сахтиҳову офатҳо дучор кардем, то магар зорӣ кунанд!
43. Пас чаро ҳангоме, ки азоби мо ба онҳо расид, зорӣ накарданд? Зеро дилҳояшонро қасоват (сахтӣ) фаро гирифта ва шайтон аъмолашонро дар назарашон ороста буд.
44. Чун ҳамаи андарзҳоеро, ки ба онҳо дода шуда буд, фаромӯш карданд, ҳамаи дарҳоро ба рӯяшон кушодем, то аз он чӣ ёфта буданд, шодмон гаштанд, пас ба ногоҳ фурӯ гирифтемашон ва ҳамагон навмед гардиданд.
45. Пас, сипос Парвардигори ҷаҳониёнро, ки решаи ситамкорон барканда шуд!
46. Бигӯ: «Оё медонед, ки агар Аллоҳ гӯшу чашмони шуморо бозситонад ва бар дилҳоятон мӯҳр ниҳад, чӣ худое ҷуз Аллоҳ онҳоро ба шумо бозмегардонад? Бингар, ки оёти Худоро чӣ гуна ба шеваҳои гуногун баён мекунем. Боз ҳам рӯй барметобанд».
47. Бигӯ: «Чӣ мебинед, агар азоби Худо ба ногоҳ ё ошкоро бар шумо фурӯд ояд, оё ҷуз ситамкорон ҳалок мешаванд?»
48. Мо паёмбаронро ҷуз барои мужда додан ё бим кардан намефиристем. Пас ҳар кас, ки имон овард ва кори шоистае кард, бимнок ва ғамгин намешавад!
49. Ва ба касоне, ки оёти моро дурӯғ шумориданд, ба ҷазои нофармонияшон азоб хоҳад расид!
50. Бигӯ: «Ба шумо намегӯям, ки хазинаҳои Худо назди ман аст. Ва илми ғайб ҳам намедонам. Ва намегӯям, ки фариштае ҳастам. Танҳо аз чизе пайравӣ мекунам, ки бар ман ваҳй шудааст». Бигӯ: «Оё нобинову бино яксонанд? Чаро намеандешед?»
51. Огоҳ соз ба ин китоб касонеро, ки аз гирд омадан бар остони Парвардигорашон ҳаросонанд, ки онҳоро ҷуз ӯ ҳеҷ ёвареву шафеъе нест. Бошад, ки парҳезгорӣ пеша кунанд.
52. Касонеро, ки ҳар бомдод ва шабонгоҳ Парвардигори хешро мехонанд ва хостори хушнудии ӯ ҳастанд, аз назди худ дур макун. На чизе аз ҳисоби онҳо бар ӯҳдаи туст ва на чизе аз ҳисоби ту бар ӯҳдаи онҳо. Агар онҳоро дур кунӣ, дар зумраи ситамкорон дароӣ5.
53. Ҳамчунин баъзеро ба баъзе озмудем, то бигӯянд: «Оё аз миёни мо инҳо буданд, ки Худо ба онҳо неъмат дод?» Оё Худо ба сипосгузорон донотар нест?
54. Чун имоновардагон ба оёти Мо назди ту омаданд, бигӯ: «Салом бар шумо! Худо бар хеш муқаррар карда, ки шуморо раҳмат кунад. Зеро ҳар кас аз шумо, ки аз рӯи нодонӣ коре бад кунад, он гоҳ тавба кунад ва некӯкор шавад, бидонад, ки Худо омурзандаву меҳрубон аст».
55. Ва инчунин оётро ба тафсил баён мекунем, то роҳу расми гунаҳкорон ошкор гардад!
56. Бигӯ: «Маро манъ кардаанд, ки он худоёнро, ки ҷуз Аллоҳ мехонед, парастиш кунам». Бигӯ: «Аз ҳавасҳои шумо пайравӣ намекунам, то мабодо гумроҳ шавам ва аз ҳидоятёфтагон набошам».
57. Бигӯ: «Ман аз Парвардигорам далеле равшан дорам ва шумо он далелро дурӯғ мехонед. Он чӣ ба ин шитоб металабед, ба дасти ман нест. Ҳукм танҳо ҳукми Худост. Ҳақиқатро баён мекунад ва ӯ беҳтарини доварон аст».
58. Бигӯ: «Агар он чиро, ки ба ин шитоб металабед, ба дасти ман буд, миёни ману шумо кор ба поён мерасид, зеро Худо ба ситамкорон донотар аст».
59. Калидҳои ғайб назди ӯст. Ҷуз ӯ касеро аз ғайб огоҳӣ нест. Ҳар чиро, ки дар хушкиву дарёст, медонад. Ҳеҷ барге аз дарахте намеафтад, магар он ки аз он огоҳ аст. Ва ҳеҷ донае дар торикиҳои замин ва ҳеҷ тареву хушке нест, ҷуз он ки дар китоби мубин6 омадааст.
60. Ва ӯст, ки шуморо шабҳангом мемиронад ва ҳар чӣ дар рӯз кардаед, медонад, он гоҳ бомдодон шуморо зинда месозад, то он ҳангом, ки муддати муайяни умратон ба поён расад. Сипас бозгаштатон ба назди ӯст ва шуморо аз он чӣ кардаед, огоҳ мекунад.
61. ӯст ғолибе фаротар аз бандагонаш. Нигаҳбононе бар шумо мегуморад, то чун яке аз шуморо марг фаро расад, фиристодагони Мо бе ҳеҷ кӯтоҳиву гузаште ҷони ӯ бигиранд.
62. Сипас ба назди Худо мавлои ҳақиқии хеш бозгардонида шаванд. Бидон, ки ҳукм, ҳукми ӯст ва ӯ зудрастарини ҳисобгарон аст.
63. Бигӯ: «Чӣ касе шуморо аз ваҳшатҳои хушкиву дарё мераҳонад? ӯро ба ошкор ва дар ниҳон мехонед, ки агар аз ин ҳалокатгоҳ моро бираҳонад, мо низ аз сипосгузорон хоҳем буд».
64. Бигӯ: «Худост, ки шуморо аз он ҳалокатгоҳ ва аз ҳар андӯҳе мераҳонад, боз ҳам ба ӯ ширк меоваред».
65. Бигӯ: «ӯ қодир бар он ҳаст, ки аз болои саратон ё аз зери пойҳоятон азобе бар шумо бифиристад ё шуморо гурӯҳ-гурӯҳ дар ҳам афканад ва хашму кини гурӯҳеро ба гурӯҳи дигар бичашонад». Бингар, ки оётро чӣ гуна гуногун баён мекунем. Бошад, ки ба фаҳм дарёбанд!
66. Қавми ту Қуръонро дурӯғ мешуморанд, дар ҳоле ки суханест барҳақ. Бигӯ: «Ман корсози шумо нестам».
67. Ба зудӣ хоҳед донист, ки барои ҳар хабаре вақту ниъоди муайян аст!
68. Ва чун бубинӣ, ки дар оёти Мо аз рӯи масхара гуфтугӯ мекунанд, аз онҳо рӯй гардон, то ба сухане ҷуз он пардозанд. Ва агар шайтон туро ба фаромӯшӣ афканад, чун ба ёдат омад, бо он мардуми ситамкор манишин.
69. Касоне, ки парҳезгорӣ пеша кардаанд, ба гуноҳи кофирон бозхост нахоҳанд шуд, вале бояд ононро панд диҳанд. Бошад, ки парҳезгор шаванд!
70. Ва вогузор он касонеро, ки дини хешро бозичаву лаҳв гирифтаанд ва зиндагонии дунё фиребашон дод. Ва ба Қуръон пандашон деҳ, мабодо бар ҷазои аъмоли хеш гирифтор оянд. Ҷуз Худо додрасу шафеъе надоранд. Ва агар барои раҳоии хеш ҳар гуна фидя диҳанд, пазируфта нахоҳад шуд. Инҳо ба уқубати аъмоли худ гирифтор ва ба ҷазои он, ки кофир шудаанд, барояшон шаробе аз оби ҷӯшон ва азобе дардовар муҳайё шудааст.
71. Бигӯ: «Оё ғайри Аллоҳ касеро бихонем, ки на моро суд медиҳад ва на зиён мерасонад? Ва оё пас аз он ки Худо моро ҳидоят кардааст, монанди он кас, ки шайтонҳо гумроҳаш сохта ва ҳайрон бар рӯи замин раҳояш карда, аз дин бозгардем? ӯро ёронест, ки ба ҳидоят нидояш медиҳанд, ки назди мо бозгард». Бигӯ: «Ҳидояте, ки аз сӯи Худо бошад, ҳидояти воқеъист. Ва ба мо фармон расида, ки дар баробари Парвардигори ҷаҳониён таслим шавем».
72. Ва намоз бихонед ва аз ӯ битарсед. ӯст, он ки ҳамагон наздаш ҷамъ мешавед!
73. Ва ӯст, он ки осмонҳову заминро ба ҳақ биёфарид. Ва рӯзе, ки бигӯяд: «Мавҷуд шав», пас мавҷуд мешавад. Гуфтори ӯ ҳақ аст. Ва дар он рӯз, ки дар сур дамида шавад, фармонравоӣ аз они ӯст. Донои ниҳону ошкор аст ва ӯ ҳакиму огоҳ аст!
74. Ва Иброҳим падараш Озарро гуфт: «Оё бутонро ба худоӣ мегирӣ? Ту ва қавматро ба ошкорро дар гумроҳӣ мебинам».
75. Ба ин сон ба Иброҳим малакути осмонҳову заминро нишон додем, то аз аҳли яқин гардад.
76. Чун шаб ӯро фаро гирифт, ситорае дид. Гуфт: «Ин аст Парвардигори ман!» Чун фурӯ рафт гуфт: «Фурӯрафтагонро дӯст надорам».
77. Он гоҳ моҳро дид, ки тулӯъ мекунад. Гуфт: «Ин аст Парвардигори ман!» Чун фурӯ рафт, гуфт: «Агар Парвардигори ман маро роҳ нанамояд, аз гумроҳон хоҳам буд».
78. Ва чун хуршедро дид, ки тулӯъ мекунад, гуфт: «Ин аст Парвардигори ман, ин бузургтар аст!» Ва чун фурӯ рафт, гуфт: «Эй қавми ман, ман аз он чӣ шарики Худояш медонед, безорам.
79. Ман аз рӯи ихлос рӯй ба сӯи касе овардам, ки осмонҳову заминро офарида аст ва ман аз мушрикон нестам».
80. Ва қавмаш бо ӯ ба ситеза бархостанд. Гуфт: «Оё дар бораи Аллоҳ бо ман ситеза мекунед ва ҳол он ки ӯ маро ҳидоят кардааст? Ман аз он чизе, ки шарики ӯ меҳисобед, наметарсам. Магар он ки Парвардигори ман чизеро бихоҳад. Илми Парвардигори ман ҳама чизро фаро гирифтааст. Оё панд намегиред?
81. Чаро аз он чизе, ки шарики Худояш сохтаед, битарсам, дар ҳоле ки шумо чизҳоеро, ки ҳеҷ далеле дар бораи онҳо нозил накардааст, мепарастед ва биме ба дил роҳ намедиҳед? Агар медонед, бигӯед, ки кадом як аз ин ду гурӯҳ ба эминӣ сазовортаранд?»
82. Касоне, ки имон овардаанд ва имони худро ба ширк намеолоянд, эминӣ аз эшон аст ва эшон ҳидоятёфтагонанд.
83. Ин бурҳони мо буд, ки онро ба Иброҳим, дар баробари қавмаш талқин кардем. Ҳар киро бихоҳем, ба дараҷоте боло мебарем. Ҳаройна Парвардигори ту ҳакиму доност!
84. Ва ба ӯ Исҳоқ ва Яъқубро бахшидем ва ҳамагиро ҳидоят кардем.Ва Нӯҳро пеш аз ин ҳидоят карда будем ва аз фарзандони Иброҳим Довуду Сулаймон ва Айюбу Юсуф ва Мӯсову Ҳорунро ҳидоят кардем. Ва некӯкоронро ин гуна подош диҳем!
85. Ва Закариёву Яҳё ва Исову Илёс, ки ҳама аз солеҳон буданд.
86. Ва Исмоилу ал-Ясаъ ва Юнусу Лут, ки ҳамаро бар ҷаҳониён бартарӣ ниҳодем.
87. Ва аз падаронашону фарзандонашон ва бародаронашон баъзеро ҳидоят кардем ва эшонро баргузидем ва ба роҳи рост роҳ намудем.
88. Ин аст ҳидояти Худо. Ҳар киро аз бандагонаш хоҳад, ба он ҳидоят мекунад ва агар ширк оварда буданд, аъмоле, ки анҷом дода буданд, нобуд мегардид.
89. Инҳо касоне ҳастанд, ки ба онҳо китоби (осмонӣ) ва ҳикмати (раббонӣ) ва нубуввати (раҳмонӣ) додаем. Агар ин қавм ба он (се чиз) имон наёваранд, қавми дигареро уҳдадори он месозем, ки нисбат ба он куфр намеварзанд.
90. Инҳо касоне ҳастанд, ки Худо ҳидояташон кардааст, пас ба равиши онҳо иқтидо кун. Бигӯ: «Дар баробари он ҳеҷ подоше аз шумо наметалабам, ин китоб ҷуз андарзе барои мардуми ҷаҳон нест».
91. Вақте ки мегӯянд, ки Худо ба ҳеҷ инсоне чизе нозил накардааст, Худоро ончунон, ки лоиқи ӯст, нашинохтаанд, бигӯ: «Китоберо, ки Мӯсо барои рӯшноӣ ва ҳидояти мардум овард, чӣ касе бар ӯ нозил карда буд? Онро бар қоғазҳо навиштед, порае аз онро ошкор месозед, вале бештаринро пинҳон медоред. Ба шумо чизҳое омӯхтанд, ки аз ин пеш на шумо медонистед ва на падаронатон медонистанд. Бигӯ: «Он Аллоҳ аст!» Он гоҳ раҳояшон соз, то ҳамчунон дар ин баҳси хеш дилхуш бошанд.
92. Ин аст китоби муборак, ки нозил кардаем, тасдиқкунандаи чизест, ки пеш аз он нозил шудааст. То бо он мардуми Умму-л-қуро7 ва мардуми атрофашро бим диҳӣ. Касоне, ки ба рӯзи қиёмат имон доранд, ба он низ имон доранд. Инҳо муроқиби намозҳои хешанд.
93. Кист ситамкортар аз он кас, ки ба Худо дурӯғ баст ё гуфт, ки ба ман ваҳй шуда ва ҳол он ки ба ӯ ҳеҷ чиз ваҳй нашуда буд ва он кас, ки гуфт: «Ман низ монанди оёте, ки Худо нозил кардаст, нозил хоҳам кард?» Агар бубинӣ, он гоҳ, ки ин ситамкорон дар сакароти марг гирифторанд ва малоикаҳо бар онҳо даст кушудаанд8, ки ҷони хеш берун кунед, имрӯз шуморо ба азобе хоркунанда азоб мекунанд ва ин ба ҷазои он аст, ки дар бораи Худо ба ноҳақ сухан мегуфтед ва аз оёти ӯ сарпечӣ мекардед.
94. Ҳар ойна танҳо-танҳо, он сон ки дар оғоз шуморо биёфаридем, назди мо омадаед, дар ҳоле ки ҳар чиро, ки арзониятон дошта будем, пушти сар ниҳодаед ва ҳеҷ як аз шафеъонатонро, ки мепиндоштед, бо шумо шариканд, ҳамроҳатон намебинем. Аз ҳам бурида шудаед ва пиндори худро гумгашта ёфтаед.
95. Худост, ки донаву ҳастаро9 мешикофад ва зиндаро аз мурда берун меоварад (ҳамчунон, ки мӯъминро аз кофир, чӯҷаро аз тухм) ва мурдаро аз зинда (кофирро аз мӯъмин, тухмро аз мурғ) берун меоварад. Ин аст Худои якто. Пас чӣ гуна аз ҳақ гумроҳатон мекунанд?
96. Шикофандаи субҳгоҳон аст ва шабро барои оромиш қарор дод ва хуршеду моҳро барои ҳисоб кардани вақт. Ин аст тақдири Худои пирӯзманди доно!
97. ӯст Худое, ки ситорагонро падид овард, то ба онҳо дар торикиҳои хушкиву дарё роҳи хешро биёбед. Оётро барои онон, ки медонанд, ба тафсил баён кардаем!
98. Ва ӯст Худованде, ки шуморо аз як тан биёфарид. Сипас шуморо қароргоҳест ва вадиъат10 (амонат) ҷойест. Оётро барои онон, ки мефаҳманд, ба тафсил баён кардаем!
99. ӯст Худое, ки аз осмон борон фиристод ва ба он борон ҳар гуна наботеро рӯёнидем ва аз он набот соқае сабз ва аз он донаҳое бар якдигар чида (мисли хушаи гандум ва ҷав) ва низ аз шохчаҳои нахл хӯшаҳое сар фароварда падид овардем ва низ боғҳое аз токҳо ва зайтуну анор, монанду номонанд (монанди якдигар ва ғайри монанд ба якдигар)! Ба меваҳояшон, он гоҳ ки падид меоянд ва он гоҳ ки мерасанд, бингаред, ки дар онҳо ибратҳост, барои онон, ки имон меоваранд!
100. Барои Худо шариконе аз ҷин қарор доданд ва ҳол он ки ҷинро Худо офаридааст. Ва бе ҳеҷ донише ба дурӯғ духтароневу писароне барои ӯ тасаввур карданд. ӯ пок аст ва фаротар аст, аз он чӣ васфаш мекунанд!
101. Падидоварандаи осмонҳову замин аст. Чӣ гуна ӯро фарзанде бошад ва ҳол он ки ӯро ҳамсаре нест. Ҳар чизеро ӯ офаридааст ва ба ҳар чизе доност!
102. Ин аст Худои якто, ки Парвардигори шумост. Худое барҳақ ҷуз ӯ нест. Офаринандаи ҳар чизест. Пас ӯро бипарастед, ки нигаҳбони ҳар чизест!
103. Чашмҳо ӯро дарнамеёбанд ва ӯ бинандагонро дармеёбад. Дақиқу огоҳ аст!
104. Аз сӯи Парвардигоратон барои шумо далелҳо ва ҳуҷҷатҳои равшан омад. Ҳар кӣ аз рӯи ибрат менигарад, ба суди ӯст ва ҳар кӣ чашми ибрат бипӯшад, ба зиёни ӯст. Ва (бигӯ, эй Муҳаммад) ман нигаҳдорандаи шумо нестам!
105. Оёти Худоро инчунин гуногун баён мекунем, то мабодо, ки бигӯянд, ки аз касе дарс гирифтаӣ ва мо ин оётро барои аҳли дониш баён мекунем.
106. Аз ҳар чӣ аз ҷониби Парвардигорат бар ту ваҳй шудааст, пайравӣ кун. Ҳеҷ Худое барҳақ ҷуз ӯ нест. Ва аз мушрикон рӯй бартоб!
107. Агар Худо мехост онон ширк намеоварданд ва мо туро нигаҳбонашон насохтаем ва ту корсозашон нестӣ!
108. Чизҳоеро, ки онон ба ҷои Аллоҳ мехонанд, дашном мадиҳед, ки онон низ бе ҳеҷ донише аз ҳад гузашта ба Аллоҳ дашном диҳанд. Инчунин амали ҳар қавмеро дар чашмонашон оростаем. Пас бозгашти ҳамагон ба сӯи Парвардигорашон аст ва ӯ ҳамаро аз корҳое, ки кардаанд, огоҳ месозад.
109. То он ҷо, ки тавонистанд, ба сахттарин қасамҳо ба Худо савганд ёд карданд, ки агар мӯъҷизае бар онҳо нозил шавад, ба он имон оваранд. Бигӯ: «Ҳамаи мӯъҷизаҳо назди Худост ва шумо аз куҷо медонед, ки агар мӯъҷизае нозил шавад, имон намеоваранд».
110. Ва ҳамчунон, ки дар оғоз ба он имон наёварданд, ин дафъа низ дилҳову дидагонашонро тасарруф мекунем ва ононро дар туғёнашон саргардон раҳо месозем.
111. Ва агар мо фариштагонро ба онҳо нозил карда будем ва мурдагон бо онҳо сухан мегуфтанд ва ҳар чизеро даста-даста назди онҳо гирд меовардем, боз ҳам имон намеоварданд, магар ин ки Худо бихоҳад, вале бештаринашон ҷоҳиланд!
112. Ва ҳамчунин барои ҳар паёмбаре душманоне аз шаётини инсу ҷин қарор додем. Барои фиреби якдигар суханони ороста илқо мекунанд. Агар Парвардигорат мехост, чунин намекард. Пас бо тӯҳмате, ки мезананд, раҳояшон соз,
113. то онон, ки ба қиёмат имон надоранд, гӯши дилро ба он супоранд ва писандашон афтад ва ҳар чӣ дархурашон ҳаст, анҷом диҳанд.
114. Оё довари дигаре ҷуз Худо талаб кунам ва ҳол он ки ӯст, ки ин китоби равшанро бар шумо нозил кардааст? Ва аҳли китоб медонанд, ки ба ҳақ аз ҷониби Парвардигорат нозил шудааст. Пас аз шакковарандагон мабош!
115. Ва каломи Парвардигори ту дар ростиву адолат ба ҳадди камол аст. Ҳеҷ кас нест, ки ёрои дигаргун кардани суханони ӯро дошта бошад ва ӯст шунавою доно!
116. Агар аз аксарияте, ки дар ин сарзаминанд, пайравӣ кунӣ, туро аз роҳи Худо гумроҳ созанд. Зеро ҷуз аз пайи гумон намераванд ва ҷуз ба дурӯғ сухан намегӯянд.
117. Парвардигори ту ба касоне, ки аз роҳи ӯ дур мегарданд, огоҳтар аст ва ҳидоятёфтагонро беҳтар мешиносад!
118. Агар ба оёти Худо имон доред, аз забҳе, ки номи Худо бар он ёд шудааст, бихӯред.
119. Чаро аз он чӣ номи Худо бар он ёд шудааст, намехӯред ва Худо чизҳоеро, ки бар шумо ҳаром шудааст, ба тафсил баён кардааст, магар он гоҳ, ки ночор гардед? Бисёре бе ҳеҷ донише, дигаронро гумроҳи пиндорҳои худ кунанд. Ҳар ойна Парвардигори ту ба таҷовузкорони аз ҳад, донотар аст!
120. Ва гуноҳро чӣ ошкор бошад ва чӣ пинҳон, тарк гӯед. Онон, ки муртакиби гуноҳ мешаванд, ба сазои аъмоли худ хоҳанд расид!
121. Аз забҳе, ки номи Худо бар он ёд нашудааст11 , махӯред, ки худ нофармонист. Ва шаётин ба дӯстони худ илқо мекунанд, ки бо шумо муҷодала кунанд, агар аз онҳо пайравӣ кунед, аз мушриконед.
122. Оё он касе, ки мурда буд ва Мо зиндааш сохтем ва нуре дар пеши роҳаш доштем, то ба он дар миёни мардум роҳи Худоро биёбад, монанди касест, ки ба торикиҳо гирифтор аст ва роҳи берун шуданро намедонад? Аъмоли кофирон дар назарашон инчунин ороста гардидааст!
123. Ва ба ин сон дар ҳар деҳае гунаҳкоронашонро раисонашон қарор додем, то дар он ҷо макр кунанд, вале намедонанд, ки ҷуз бо худ макр намеварзанд.
124. Чун ояте бар онҳо нозил шуд, гуфтанд, ки мо имон намеоварем, то он гоҳ, ки ҳар чӣ ба паёмбарони Худо дода шуда, ба мо низ дода шавад. «Худо донотар аст, ки рисолати худро дар куҷо қарор диҳад. Ба зудӣ ба гунаҳкорон ба ҷазои макре, ки меварзидаанд, аз ҷониби Худо хориву азобе шадид хоҳад расид!»
125. Ҳар касро, ки Худо хоҳад, ки ҳидоят кунад, дилашро барои Ислом мекушояд ва ҳар кас12, ки гӯӣ мехоҳад, ки ба осмон боло равад. Ба ин сон Худо ба онҳое, ки имон намеоваранд, ба азобу уқубатро гирифтор месозад!
126. Ин аст роҳи рости Парвардигорат. Оётро барои мардуме, ки панд мегиранд, ба тафсил баён кардаем.
127. Барои онҳо дар назди Парвардигорашон дору-с-салом (ҷаннат) аст. Ва ба подоши корҳое, ки мекунанд, Худо дӯстдори онҳост.
128. Ва рӯзе, ки ҳамагонро гирд оварад ва гӯяд: «Эй гурӯҳи ҷинниён, шумо бисёре аз одамиёнро пайрави хеш сохтед». Ёронашон аз миёни одамиён гӯянд: «Эй Парвардигори мо, мо аз якдигар баҳраманд мешудем ва ба поёни замоне, ки барои зистани мо қарор дода будӣ, расидем». Гӯяд: «Ҷойгоҳи шумо оташ аст, ҷовидона дар он ҷо хоҳед буд, магар он чӣ Худо бихоҳад». Ҳар ойна Парвардигори ту ҳакиму доност!
129. Ва ба ин сон ситамгоронро ба ҷазои корҳое, ки мекарданд, ба якдигар вомегузорем.
130. Эй гурӯҳи ҷинниёну одамиён, оё бар шумо паёмбароне аз худатон фиристода нашуда, то оёти Маро бароятон бихонанд ва шуморо аз дидори чунин рӯзе битарсонанд? Гӯянд: «Мо ба зиёни хеш гувоҳӣ медиҳем». Зиндагии дунёӣ ононро бифирефт ва ба зиёни худ гувоҳӣ доданд, ки аз кофирон буданд.
131. Ва ин ба он сабаб аст, ки Парвардигори ту мардуми ҳеҷ шаҳреро, ки бехабар буданд, аз рӯи ситам ҳалок намекард.
12. Илм низ исбот кардааст, ки инсон ҳар қадар боло равад ба ҳамон андоза нафасаш тангӣ мекунад. Пас касе ки гумроҳ бошад, доираи имонаш танг мешавад
132. Барои ҳар як аъмоле, ки анҷом додаанд, дараҷотест ва Парвардигори ту аз он чӣ мекунанд, ғофил нест.
133. Ва Парвардигори ту бениёзу меҳрубон аст. Ва ҳамчунон ки шуморо аз насли мардумони дигар биёфаридааст, агар бихоҳад, шуморо мебарад ва пас аз шумо ҳар киро, ки бихоҳад, ҷонишинатон месозад.
134. Ҳар чи ба шумо ваъда додаанд, хоҳад омад ва шуморо роҳи гурезе нест.
135. Бигӯ: «Эй қавми ман, амал кунед шумо ба ҳолати худ, ки куфру кофирист, ҳамоно ман ҳам амалкунандаам; ба зудӣ хоҳед донист, ки поёни ин зиндагӣ ба суди кӣ хоҳад буд, ҳар ойна ситамгорон растагор намешаванд!»
136. Барои Худо аз киштаҳову чорпоёне, ки офаридааст, насибе муъайян карданд ва ба хаёли ботили худ гуфтанд, ки ин аз они Худост ва ин аз они бутони мост. Пас он чӣ аз они бутонашон буд, ба Худо намерасид ва он чӣ аз они Худо буд, ба бутонашон мерасид. Ба гунае бад доварӣ мекарданд.
137. Ҳамчунин коҳинон куштани фарзандро дар назари бисёре аз мушрикон биёростанд, то ҳалокашон кунанд ва дар бораи динашон ба шакку иштибоҳашон афкананд. Агар Худо мехост, чунин намекарданд. Пас бо дурӯғе, ки мебофтанд, раҳояшон соз!
138. Аз рӯи пиндор гуфтанд: «Инҳо чорпоёну киштзорони мамнӯъ аст13. Ҳеҷ кас ҷуз он, ки мо бихоҳем, набояд аз онҳо бихӯрад». Ва инҳо чорпоёнест, ки савор шуданашон ҳаром аст14 ва инҳо чорпоёнест, ки номи Худоро бар онҳо ёд намекунанд, ба Худо дурӯғ мебанданд ва ба зудӣ ба ҷазои дурӯғе, ки мебастаанд, ҷазояшонро хоҳад дод!
139. Ва гуфтанд: «он чӣ дар шиками ин чорпоён аст, барои мардони мо ҳалол ва барои занонамон ҳаром аст». Ва агар мурда бошад, зану мард дар он шариканд. Худо ба сабаби ин гуфтор (дурӯғ бастанашон ба Худо) ҷазояшон хоҳад дод. Ҳаройна ӯ ҳакиму доност!
140. Зиён карданд касоне, ки ба беақлӣ бе ҳеҷ ҳуҷҷате фарзандони худро куштанд ва ба Худо дурӯғ бастанд ва он чиро ба эшон рӯзӣ дода буд, ҳаром карданд. Инҳо гумроҳ шудаанд ва роҳи ҳидоятро наёфтаанд!
141. Ва ӯст, ки боғҳое офарид, мӯҳтоҷ ба поя ва низ худ танадор ва дарахти хурмову киштзор бо таъмҳои гуногун ва зайтуну анор, монанди якдигар, дар айни ҳол ғайри монанди ҳамдигар. Чун самар оварданд, аз онҳо бихӯред ва дар рӯзи дарав ҳаққи онро (закоташро) низ бипардозед ва исроф макунед, ки Худо исрофкоронро дӯст надорад!
142. Ва низ чорпоёне, ки бор мебаранд ё дархури бор бардоштан нестанд. Аз он чӣ Худо ба шумо рӯзӣ додааст, бихӯред ва аз шайтон пайравӣ макунед, ки ӯ душмани ошкори шумост!
143. Ҳашт ҷуфт аз гӯсфанд нару мода ва аз буз, нару мода биофарид. Бигӯ: «Оё он ду нарро ҳаром кардааст ё он ду модаро ё он чиро, ки дар шиками модагон аст? Агар рост мегӯед, аз рӯи илм ба ман хабар диҳед».
144. Ва аз шутур нару мода ва аз гов нару мода, бигӯ: «Оё он ду нарро ҳаром кардааст ё он ду модаро ё он чиро, ки дар шиками модагон аст? Оё он ҳангом, ки Худо чунин фармон медод, шумо он ҷо будед?» Пас чӣ касе ситамгортар аз он касест, ки ба Худо дурӯғ мебандад, то аз рӯи бехабарӣ мардумро гумроҳ кунанд? Ҳаройна Худо ситамкоронро ҳидоят намекунад.
145. Бигӯ: «Дар миёни он чӣ бар ман ваҳй шудааст, чизеро, ки хӯрдани он ҳаром бошад, намеёбам ҷуз мурдор ё хуни рехта (хуни забҳ), ё гӯшти хук, ки палид аст ё ҳайвоне, ки дар куштанаш муртакиби нофармонӣ шаванд ва бе гуфтани номи Аллоҳ забҳаш кунанд». Агар касе ночор ба хӯрдан гардад, ҳар гоҳ бемайлӣ ҷӯяд ва аз ҳад нагузаронад, бидонад, ки Худо омурзанда ва меҳрубон аст!
146. Ва бар яҳуд ҳаром кардем ҳар ҳайвони соҳибнохунеро (мисли шутур ва шутурмурғ) ва аз гову гӯсфанд чарбӯи он дуро ҷуз он чӣ бар пушти онҳост ё бар чарби рӯдаи онҳост ё ба устухонашон часпида бошад. Ба сабаби ситамкорияшон инчунин ҷазояшон додем ва Мо ростгӯёнем!
147. Агар туро дурӯғгӯ бароварданд, бигӯ: «Парвардигори шумо соҳиби раҳмате густурда аст ва хашму азобаш аз гунаҳгорон боздошта нахоҳад шуд».
148. Мушрикон хоҳанд гуфт: «Агар Худо мехост, мо ва падаронамон мушрик намешудем ва чизеро ҳаром намекардем». Ҳамчунин касоне, ки пеш аз онҳо буданд, паёмбаронро дурӯғгӯ бароварданд ва хашму азоби моро чашиданд. Бигӯ: «Агар шуморо донише ҳаст, онро барои мо ошкор созед. Вале шумо танҳо аз гумони хеш пайравӣ мекунед ва дурӯғгӯёне беш нестед!»
149. Бигӯ: «Хосси Худост далели маҳкаму расо, агар мехост ҳамаи шуморо ҳидоят мекард».
150. Бигӯ: «Гувоҳонатонро, ки гувоҳӣ медиҳанд, ки Худо ин ё онро ҳаром кардааст, биёваред!» Пас агар гувоҳӣ доданд, ту бо онон гувоҳӣ мадеҳ ва аз хостаҳои онон, ки оёти Моро такзиб кардаанд ва ба охират имон надоранд ва касонеро бо Парвардигорашон баробар медоранд, пайравӣ макун!
151. Бигӯ: «Биёед, то он чиро, ки Парвардигоратон бар шумо ҳаром кардааст, бароятон бихонам. Ин, ки ба Худо чизеро ширк маёваред! Ва ба падару модар некӣ кунед! Ва аз бими фақирӣ фарзандони худро макушед! Мо ба шумо ва онҳо рӯзӣ медиҳем. Ва ба корҳои зишт чӣ пинҳону чӣ ошкоро наздик машавед! Ва касеро, ки Худо куштанашро ҳаром кардааст, магар ба ҳақ, макушед! Инҳост, он чӣ Худо шуморо ба он супориш мекунад, бошад, ки ба ақл дарёбед!
152. Ба моли ятим наздик машавед, магар ба некӯтарин ваҷҳе, ки ба салоҳи ӯ бошад, то ба синни балоғат расад. Ва паймонаву вазнро аз рӯи адл тамом кунед! Мо ба касе ҷуз ба андозаи тавонаш таклиф намекунем. Ва ҳар гоҳ сухан гӯед, одилона гӯед, ҳарчанд ба зиёни хешовандон бошад. Ва ба аҳди Худо вафо кунед! Инҳост, он чӣ Худо шуморо ба он супориш мекунад, бошад, ки панд гиред!
153. Ва ин аст роҳи рости Ман. Аз он пайравӣ кунед ва ба роҳҳои гуногун маравед, ки шуморо аз роҳи Худо пароканда месозад. Инҳост он чӣ Худо шуморо ба он супориш мекунад, шояд парҳезгор шавед!»
154. Сипас ба Мӯсо китоб додем, то бар касе, ки некӯкор будааст, неъматро тамом кунем ва барои баёни ҳар чизе ва низ барои роҳнамоиву раҳмат. Бошад, ки ба дидори Парвардигорашон имон биёваранд!
155. Ин китобест муборак. Онро нозил кардаем. Пас аз он пайравӣ кунед ва парҳезгор бошед, то ки мавриди раҳмат қарор гиред!
156. То нагӯед, ки танҳо бар ду тоифае, ки пеш аз мо буданд, китоб нозил шуда ва мо аз тиловати онҳо ғофил будаем.
157. Ё нагӯед, ки агар бар мо низ китоб нозил мешуд, беҳтар аз онон ба роҳи ҳидоят мерафтем. Бар шумо низ аз ҷониби Парвардигоратон далели равшан ва ҳидояту раҳмат фаро расид. Пас чӣ касе ситамкортар аз он кас аст, ки оёти Худоро дурӯғ пиндошт ва аз онҳо рӯй гардонид? Ба зудӣ касонеро, ки аз оёти Мо рӯй гардониданд, ба сабаби ин рӯйгардониашон ба азобе бад ҷазо хоҳем дод!
158. Оё интизоре ҷуз он доранд, ки фариштагон наздашон биёянд? Ё Парвардигорат? Ё нишонае аз нишонаҳои Худо бар онҳо зоҳир шавад. Рӯзе, ки бархе нишонаҳои Худо ошкор шавад, имони касе, ки пеш аз он имон наёварда ё ба ҳангоми имон кори неке анҷом надодааст, барои ӯ суде нахоҳад дошт. Бигӯ: «Чашм ба роҳ бошед, мо низ чашм ба роҳем».
159. Туро ба онҳо, ки дини хеш фирқа-фирқа карданд ва даста-даста шуданд, коре нест. Кори онҳо бо Худост. Ва Худо ононро ба корҳое, ки мекарданд, огоҳ месозад.
160. Ҳар кас кори неке анҷом диҳад, даҳ баробар ба ӯ подош диҳанд ва ҳар кӣ кори баде анҷом диҳад, танҳо монанди он ҷазо бинад, то ситаме бар онҳо нарафта бошад.
161. Бигӯ: «Парвардигори ман маро ба роҳи рост ҳидоят кардааст, ба дине ҳамвора устувор, дини ҳанифи Иброҳим. Ва ӯ аз мушрикон набуд».
162. Бигӯ: «Намози ману қурбонии ман ва зиндагии ману марги ман, барои Худо, он Парвардигори ҷаҳониён аст.
163. ӯро шарике нест. Ба ман чунин амр шудааст ва ман аз нахустин мусалмононам».
164. Бигӯ: «Оё ҷуз Аллоҳ Парвардигоре ҷӯям?» ӯ Парвардигори ҳар чизест ва ҳар кас танҳо ҷазои кори хешро мебинад. Ва касе бори гуноҳи дигареро бар дӯш намекашад. Сипас бозгашти ҳамаи шумо ба назди Парвардигоратон аст ва ӯ шуморо ба он чизҳое, ки дар он ихтилоф меварзидед, огоҳ мекунад.
165. ӯст Худое, ки шуморо халифаҳои замин кард ва баъзеро бар баъзи дигар ба дараҷоте бартарӣ дод, то шуморо дар чизе, ки атоятон кардааст, биёзмояд. Ҳар ойна Парвардигорат зуд ҷазо медиҳад ва ӯ омурзандаву меҳрубон аст!